Pravna definicija genocida
Međunarodna pravna definicija zločina genocida data u članu II i III Konvencije o spriječavanju i kažnjavanju genocida, iz 1948. godine:
Član II opisuje dva elementa zločina genocida:
1) Mentalni element , znači “namjera da potpuno ili djelimično uništi nacionalna, etnička, rasna ili religiozna grupa kao takva, i
2) Fizički element koji uključuje pet djela opisanih u sekcijama, a, b , c , d i e. Zločin mora uključivati oba elementa da bi se zvao “genocid”.
Član III opisan sa pet kažnjivih oblika zločina genocida: genocid, konspiracija, podsticaj, pokušaj i saučesništvo.
Dijelovi Konvencije o spriječavanju i kažnjavanju genocida
Član II
U ovoj konvenciji genocid znači bilo koji od ovih djela izvršenih za namjerom da se potpuno ili djelimično uništi nacionalna, etnička, rasna ili religiozna grupa, kao takva:
(a) Ubijanje pripadnika grupe (određenog naroda);
(b) Uzrokovanje teških tjelesnih i mentalnih povreda pripadnicima grupe;
(c) Namjerno podvrgavanje grupe takvim životnim uslovima koji prouzrokuju njeno potpuno ili djelimično uništenje;
(d) Uspostavljajuči mjere s namjerom spriječavanja rađanja u okviru grupe;
(e) Prinudno premještanje djece iz jedne u drugu grupu.
Član III
(a) Genocid;
(b) Plan za izvršenje genocida;
(c) Direktno i javno podsticanje na izvršenje genocide;
(d) Pokušaj genocida;
(e) Saučesništvo u genocidu.
Šta je Genocid?
Genocid definiramo kao namjerno ubijanje ljudi zbog njihove pripadnosti nekoj rasi, vjeri, naciji ili čak političkoj stranci ili bilo kojoj drugoj društvenoj skupini, takodjer podupiranje takvih težnji koje dovede do akcije smatramo genocidom.
– Važno je te nevjerovatne dogadjaje ustanoviti na temelju jasnih i javnih dokaza, kako nikada niko ne bi mogao posumnjati da su to bile činjenice, a ne izmišljotine.- Telford Taylor, nirnberški tužilac
DESET GENOCIDA NAD BOŠNJACIMA
Prvi genocid
nad muslimanima dogadja se u periodu od 1683. do 1699. godine. To je prvi genocid i prva prava velika kolektivna tragedija bosnjacko-muslimanskog naroda, koja se dogadja tokom i poslije velikog beckog rata izmedju Turskog carstva i Austrije. Posto su Turci u tom ratu izgubili sve posjede i vlast u Madjarskoj, Slavoniji, Lici, Krbavi, Dalmaciji, i Boki Kotorskoj, svi muslimani koji se iz ovih zemalja i krajeva nisu uspjeli pravovremeno povuci u Bosnu i druge krajeve juzno od Save i Dunava bili su, vrlo brzo kao muslimani Spanije prije dva vijeka, pobijeni, protjerani, asimilirani i prevedeni u katolicku vjeru. Organizator ovog genocida bila je Katolicka crkva. Svi pomenuti krajevi bili su puni sa dosta spomenika islamske civilizacije: dzamija, bezistana, hanova, biblioteka, karavansaraja, tekija, turbeta i medresa svi su poruseni i unisteni. Za 160 godina vladavine muslimana u ovim krajevima nije porusena ni jedna crkva i katedrala, hriscani katolici uzivali su sva ljudska, vjerska, kulturna i imovinska prava. Umjesto zahvalnosti i tolerancije prema muslimanima, krscani tih krajeva u ime njihove religije primjenjuju staro pagansko-firaunsko (faraonsko) pravilo: Cija drzava njegova je u njoj i religija, kao da su oni stvoritelji zemlje, a ne Bog. Za prvi genocid nad muslimanima najbitnije je reci da su ratovali Turska i Austrija, a da su zrtve bili muslimani Bosnjaci.
Drugi genocid
nad muslimanima dogadja se na prijelazu iz XVII u XVIII vijek, tacnije 1711. godine uoci Badnje veceri. Te noci izvrsena je takozvana “istraga poturica”, kada je hiljadu muslimana bilo pobijeno, a jedan mali dio izbjegoa je u Niksic u selo Tudjemile kod Bara. Organizator ovog genocida koji se dogodio na prostoru stare Crne Gore bila je Crkva, ali ne katolicka vec pravoslavna. Svi ti motivi opjevani su u “Gorskom vijencu”.
Treci genocid
nad muslimanima dogadja se na prostoru Srbije izmedju 1804. i 1820. godine kao posljedica Prvog i Drugog Srpskog ustanka. Kljucnu ulogu u trecem genocidu nad msulimanima odigrala je pravoslavna crkva, srpski istoricari, politicari i pjesnici poput Njegosa. Karadjordjevi ustanici 1804. godine napali su bosnjacko-muslimansko stanovnistvo Sjenice i ubili oko 5000 muslimana – masakrirali djecu, starce i zene.
Cetvrti genocid
nad muslimanima dogadja se u periodu izmedju 1830. i 1867. godine kao posljedica Hatiserifa iz 1830. kojim je Srbija stekla status vazalne autonomije unutar Osmanskog carstva, ali i mogucnost da iseli i protjera muslimane – Bosnjake iz Uzica, Cacka, Sapca, Sokola i Beograda. Sve pomenute muslimane – Bosnjake Porta naseljava u Bosnu – Bosanski Samac i Orasje.
Peti genocid
nad muslimanima uglavnom Albancima i Bosnjacima dogadja se na prostoru Srbije i Crne Gore izmedju 1876. i 1878. godine. Odlukama Berlinskog kongresa Srbija i Crna Gora sticu potpunu nezavisnost, ali uveliko prosiruju svoje teritorije. Tako se Srbija teritorijalno prosirila niskim, pritskim, toplickim i vranjskim okruzima, a Crna Gora u Hercegovini (Niksic, Grahovo, Bilece i Trebinje). Toplicki i Vranjski kraj u velikom procentu naseljavali su Albanci muslimani, danas ih uopste nema na tim prostorima. U razdoblju od 1862. do 1878., za svega 16 godina nestalo je nekoliko stotina dzamija, mnoge sahat-kule, biblioteke, hanovi, bezistani u Beogradu, Sapcu, Uzicu, Sokolu, Nisu, Pirotu, Prokuplju, Kursumljiji i Vranju i protjerano i ubijeno na desetine hiljada muslimana – Bosnjaka i muslimana Albanaca. Grad Niksic 1876. godine naseljavali su 98% muslimani Bosnjaci da bi 1879. ovaj grad ostao bez Bosnjaka, jer su se niksicki muslimani pokrenuli na veliki muhadzirluk prema Turskoj, Sandzaku, Albaniji, Kosovu i Bosni. Sve pod pritiskom nove crnogorske vlasti koja je Bosnajcima – muslimanima pokazala put za Tursku, tako su muslimani Niksica sa velikim bolom napustili svoj vatan i svi su se uputili u puste krajeva Anadolije, da se vise nikad ne vrate, jer nisu htjeli da im sudi kaurin.
Sesti genocid
nad muslimanima (1878 – 1910) Posljedica je austrougarske okupacije Bosne i Hercegovine. U ovom periodu pokrenuo se veliki val muslimana – Bosnjaka prema Sandzaku, Turskoj, Kosovu i Makedoniji, gdje je tada bila jos uvijek turska vlast.
Sedmi genocid
nad muslimanima Sandzaka i Crne Gore, kao i pokusaj nasilnog pokrstavanja muslimana u Plavu i Gusinju. Bilans zrtava onih koji nisu htjeli pokrstavanje odvedeni su u bukagijama na mjesto Previju kod Andrijevice, gdje je streljano 850. Za deset dana u Gusinju pokrstili su 12.500 Bosnjaka i Albanaca. Posljedica ovog genocida je Prvi i Drugi Balkanski rat (1912 – 1913).
Osmi genocid
nad muslimanima traje od Kraljevine SHS 1918. do 1941. zivot Bosnjaka muslimana i Albanaca muslimana u Kraljevini Jugoslaviji nije imao nikakvu vrijednost, muslimani Sandzaka i Hercegovine, Crne Gore i Kosova bili su izlozeni genocidu. Primjer, u selu Sahovicu, opcina Bijelo Polje, u Sandzaku 7. novembra 1924. na sami Kurban bajram, bez ikakvog povoda Crnogorci su ubili 2.500 muslimana Bosnjaka. Prema sjecanjima nekih prezivjelih Bosnjaka culi su kako jedan Crnogorac kad je ugledao jednog starog muslimana koji kolje kurban reko je drugu pored sebe: “Vidji ona Turcina sto kolje brava, bice nas brav.” I neduzna starca objese i oderu ga ziva i izvade njegovo srce i bace ga psu da pojede, pas pomirise i nehtjede srce pojesti, a taj koljac rece: “Ni pas nece tursko srce!” Sve je jasno nema komentara. Ovo hajvani ne rade sta su ovi uradili na hiljade Bosnjake u Hercegovini i Crnoj Gori i Albanaca na Kosovu po narudzbi i planu je ubijeno, da za to niko nije odgovarao. Sve je to imalo za cilj etnicko ciscenje i izmjena etnicke karte i iseljavnaja za Tursku. Tokom 1925. godine 50 000 Bosnjaka iselilo se iz nekoliko sandzackih gradova za Tursku.
Deveti genocid
nad muslimanima traje od 1941. – 1945 Drugi svejetski rat odnio je 103 000 zivota musliamnske populacije. Najvise muslimana nastradalo je od cetnickog, komsijskog noza, sto ih je stigao na kucnom pragu, u avliji i na njivi. U prvih deset genocida muslimani se nikako nisu oruzjem surpostavili svojim koljacima i zlikovcima.
Deseti genocid
nad muslimanima je najveci i najsuroviji u Bosni i Hercegovini. Poceo je aprila 1992. godine i trajao do 1995. godine. Ovaj rat dugo se pripremao, a odvijao se naocigled cijelog svijeta. Protiv jednog malog bosnjackog muslimanskog naroda u Evropi ucestvuju Srbija, Crna Gora i Hrvatska da ga u potpunosti uniste. Po prvi put bosnjacki muslimanski narod u srcu Balkana organizuje svoju vojsku, policiju i drzavu da se suprostavi najmodernijim, armijama Evrope i svijeta i da se odbrani i opstane u srcu Evrope. Ovaj rat 1992-1995 god. progutao je 250 000 muslimana. Istu sudbinu i strasan genocid i egzodus od srpske cetnicke armije dozivio je albanski – muslimanski narod tokom 1998/99.
Prof. Rizah GRUDA
Geneza agresije i genocida
1. Inspirisan od strane pravoslavne crkve, a desio se na širem prostoru Balkana (1683-1689), nakon tursko-austrijskog rata poznatijeg kao “Becki rat”, kada su svi muslimani na prostoru Mađarske, Slavonije, Like, Dalmacije, Krbave i Boke Kotorske bili poubijani i pokršteni.
2. Trijebljenje muslimana sa prostora Srbije (1805-1820), nakon prvog i drugog srpskog ustanka pod devizom “Generalno trebljenje Turaka iz naroda” (jer turci – muslimani nisu smatrani narodom – ljudima). Ogromnu i kljucnu ulogu je imala pravoslavna crkva. U to vrijeme, na celu Srba je bio Đorde Petrovic, zvani Karađorđe. Vuk Stefanovic Karadžic upotrebljava termin “ocistiti”, kada govori o likvidaciji muslimana “pošto srbi uzmu i ociste Beograd”
3. U periodu 1830-1867.g., Srbi protjeruju muslimane: Užica, Šapca, Sokola i Beograda. Protjerani muslimani su naseljeni u Bosanskom Šamcu i Orašju.
4. U Crnoj Gori je izvrešen genocid pod nazivom „istraga poturica”. Pokretac je ponovo pravoslavna crkva. Pocetak progona i genocida se desio na Badnju vece, kada su mnogi bošnjaci završili na lomaci. Inspiracija za genocid takvih razmjera je crpljen iz “Gorskog vijenca” (Njegoš). (Nisu li napadi na Bošnjake u posljednjem genocidu – Bajram 1992. i Bajram 1993.g. – sa istim zlocinackim pobudama?)
5. 1874-1878 se u Srbiji, Crnoj Gori, Hercegovini i Krajini, dižu stalni ustanci, te se uništava preko stotinu džamija i drugih spomenika kulture, a protjeruju se svi muslimani tih prostora.
6. Period Austro-ugarske vladavine, kada se oko 7% Bošnjaka seli u Tursku.
7. 1912 – 1914. Na prostoru Crne Gore i Sandžaka, biva ubijeno 850 najuglednijih Bošnjaka, dok je u Plavu i Gusinju pokršteno 12.500 muslimana.
8. 1924. U vrijeme Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca, izvršen je neviđen genocid. U bjelopoljskom srezu, samo u selu Šahovici, ubijeno je 2.500 ljudi.
9. Drugi svjetski rat, 1941-1945, kada je 103.000 ili 8,1 % Bošnjaka ubijeno. 200.000 – 250.000 Bošnjaka postali su prognanici u BiH pred cetnicima Draža Mihajlovic-a koji naređuje srpskim komandantima: „Cišcenje državne teritorije od svih narodnih manjina i nenacionalnih elemenata.”
10. Ramazanski bajram 1412 h.g., krajem marta 1992 g., pocinje agresija na Istocnu Bosnu. 6.aprila zagrmili su topovi i tenkovi oko Sarajeva. UN sutradan priznavaju BiH kao samostalnu, suverenu drzavu, bez ikakve volje da je pomognu. Tako je poceo 10 srpski genocid na vecinski bosnjackim narod, 1992 – 1995, na najbrutalniji i najzvjerskiji nacin, ali i prva organizirana i odlucna vojna odbrana.
Ovaj 10., genocid, po obimu i strukturi planiranja i zlocinu je nadmasio sve dosadasnje. On je obuhvatao: genocid, etnocid, urbicid, kulturocid, silovanje, pokrstvanje i sve drugo sto zdrav razum nemoze zamisliti. Neke od posljedica, rezultata 10., genocida nad Bošnjacima su:
- broj poginulih Bošnjaka iznosi više od 200.000 a od toga preko 22.000 djece;
- broj ranjenih: 240.000, od toga 52.000 djece;
- broj hendikepiranih 100.600, od toga preko 4.000 djece;
- broj raseljenih: 1.225.000, u preko stotinu zemalja sirom Svijeta;
- broj raseljenih unutar BiH iznosi 850.000;
- broj silovanih zena, 40.000;
- broj nestalih lica: 53.600, od toga 28.420 iz Srebrenice i Žepe;
- broj sela koja su potpuno unistena: 475;
- broj gradova koji su bili okupirani: 61;
- procenat ukupnog unistenog stambenog fonda je oko 36%
- Samo u Srebrenici je za sedam dana, jula 1995.g., ubijeno i odvedeno 10 748 ljudi (uglavnom muškaraca), a ostatak Bošnjačkog stanovništva je protjeran.
- Glavni grad Sarajevo je bilo opkoljeno: 1.472 dana gdje nista nije moglo niti uci ni izaci bez dozvole agresora…., i td.
Neke činjenice utvrđene na osnovu izvorne i relevantne dokumentacije
1.srpski nacizam je ponovo – tokom posljednje decenije XX stoljeća – generirao najteže zločine koji su poznati čovječanstvu;
2.srpska nacionalistička elita (politička, intelektualna i crkvena) je, na temelju velikodržavnog projekta Velike Srbije ( “svi Srbi u jednoj državi” ), devedesetih godina XX stoljeća dovela do unutrašnje krize u SFRJ i razbila zajedničku državu;
3.na Republiku Bosnu i Hercegovinu je izvršena klasična oružana agresija, odnosno zločin protiv mira i sigurnosti čovječnosti, što znači da se radi o međunarodnom oružanom sukobu;
4.na okupiranim teritorijama Republike Bosne i Hercegovine i gradovima u opsadi nad Bošnjacima je izvršen najteži zločin – zločin genocida;
5.agresija na Republiku Bosnu i Hercegovinu i genocid nad Bošnjacima čine suštinu zajedničkog zločinačkog poduhvata država SRJ (Srbije i Crne Gore) i Republike Hrvatske, njihovih rukovodstava i brojnih rukovodilaca političkog, vojnog, policijskog i upravnog vrha, te njihovih petokolonaša, kolaboracionista i plaćenika;
6.namjera tog zločinačkog čina, utemeljena na srpskom i hrvatskom velikodržavnom projektu, imala je za cilj zauzimanje Republike Bosne i Hercegovine kao države, te “konačno rješenje” muslimanskog pitanja – istrjebljenje Bošnjaka ili njihovo svođenje na beznačajnu etničku skupinu. U funkciju tih zločinačkih aktivnosti poslušno su se, kao saradnici i izvršioci, stavili servilni petokolonaši iz Bosne i Hercegovine (“Hrvatska Zajednica Herceg-Bosna”, “Republika Srpska” i “Autonomna Pokrajina Zapadna Bosna”) i Republike Hrvatske (“Republika Srpska Krajina”);
7.agresija na Bosnu i Hercegovinu i genocid nad Bošnjacima su isplanirani (intelektualno, ideološki, politički, vojno, ekonomski, medijski, obavještajno, psihološki, itd.), sa jasno postavljenim ciljem, naređeni sa nadležnih političkih i vojnih mjesta i izvršeni planski, sistematski i organizovano. Poznate su države agresori, zatim ideolozi, planeri, naredbodavci, izvršioci i saradnici, te kako su zločini izvršeni i zbog čega su izvršeni;
8.genocid nad Bošnjacima u Bosni i Hercegovini je dobro osmišljen i još bolje izveden, uz, nažalost, masovno učešće srpskog naroda. Samo u genocidu nad Bošnjacima Bosne i Hercegovine u sigurnoj zoni Ujedinjenih nacija Srebrenici, jula 1995, učestvovalo je (po raznim osnovama i na različite načine), prema istraživanjima Vlade Republike Srpske, preko 25.000 ljudi;
9.agresija na Republiku Bosnu i Hercegovinu je, uz embargo na oružje i humanitarnu politiku Ujedinjenih nacija, Evrope i međunarodne zajednice i međunarodnu strategiju ignoriranja velikodržavnog fašističkog i genocidnog projekta Velike Srbije, bila sastavni dio Miloševićeve državne politike, u čije je ime najveći dio Bosne i Hercegovine okupiran, a Bošnjaci ubijani, protjerivani i odvođeni u konclogore zbog njihove nacionalne i vjerske pripadnosti i zauzimanja njihove zemlje, pljačkanja materijalnih dobara i druge pokretne imovine, te otimanja i prisvajanja njihovih kuća i stanova i zatiranja tragova kulturnih i civilizacijskih tekovina;
10.entitet Republika Srpska je genocidna tvorevina velikosrpskog nacizma, nastala na teškim kršenjima međunarodnog humanitarnog prava, obilježena i natopljena, uglavnom, bošnjačkom krvlju, te omeđena i prekrivena brojnim masovnim grobnicama i koncentracionim logorima, u kojoj legalno djeluju fašističke organizacije. Političko rukovodstvo i druge strukture Republike Srpske, u skladu sa velikosrpskom genocidnom ideologijom, politikom i praksom, na sve moguće načine opstruiraju jačanje države Bosne i Hercegovine i konstantno sprovode politiku secesije, uništavanja i uništenja države Bosne i Hercegovine.
Ovo su samo najosnovnije činjenice, duboko urezane u svijest svih žrtava genocida i drugih oblika zločina protiv čovječnosti i međunarodnog prava i utkane u aktuelnu surovu društvenu stvarnost.
Šta reci na kraju?
Cini se da su sve ove agresije i zlocini genocida nad Bošnjacima dio njihove historije. Oni traju blizu cetiri vjeka (1683 – 1995), a porijeklom su i sa Istoka i sa Zapada, zavisno od toga o kojem se historijskom periodu radi. Uzroci genocida nad Bošnjacima su, u nacelu, ideoloski i osvajackog karaktera, sa ciljem da se u potpunosti unisti bosnjacki narod.
Pored svega, Bosnjaci su prezivjeli ali njihova borba za slobodu i opstanak nije zavrsena. Ona se nastavlja na drugi nacin i drugim sredstvima.
Bošnjaci, posebno mladi, trebaju uciti, citati, pamtiti i nikada ne zaboraviti zlo koje su nam zlocinci ucinili.
Bošnjaci, ne smiju prodavati svoju zemlju i olahko prepustati svoju otadzbinu zlocincima, agresorima i neprijateljima.
Bošnjaci, posebno mladi, trebaju svi biti ambasadori svoje zemlje i pronositi u skoli, na fakultetu, na poslu, u drustvu istinu o zlodjelima, zlocinima i genocidu zlocinaca nad neduznim narodom na brdovitom Balkanu.
Bošnjaci, posebno mladi, trebaju biti ponosni da su u svojim redovima imali mudre glave, hrabre ljude, heroje, patriote, komandante, generale, branitelje, graditelje, legendarne kapetane, heroje koji su dali živote za slobodu, za domovinu, za nasu buducnost – nase uzorite Sehide.
Značaj naučnih istraživanja genocida